Γιατί δεν πρέπει να φοβόμαστε τη χρήση τους
Τι είναι
Οι κολπικοί διαστολείς είναι συσκευές σε σχήμα εμβόλου σε διάφορα μεγέθη σε μήκος και πάχος, φτιαγμένοι από πλαστικό ή από ιατρικώς ενδεδειγμένη σιλικόνη, που τοποθετούνται στον γυναικείο κόλπο για να τεντώσουν ομαλά και χωρίς πόνο, τον κολπικό ιστό. Αποτελούν μία θεραπευτική επιλογή σε περιπτώσεις πόνου κατά το σεξ (δυσπαρευνία), που μπορεί να έχει προκληθεί από την εμμηνόπαυση ή από άλλες ιατρικές καταστάσεις που σχετίζονται με τη δυσλειτουργία του Πυελικού Εδάφους.
Που βοηθούν
Οι κολπικοί διαστολείς συμβάλλουν στην επανεκπαίδευση των μυών του ΠΕ, των μαλακών ιστών εσωτερικά και εξωτερικά του κόλπου, ως μέρος ενός δομημένου προγράμματος, για τη βελτίωση της δύναμης, της ευλυγισίας και του ελέγχου των μυών αυτών.
Με την ορθή χρήση τους βελτιώνεται ο ουλώδης ιστός μετά τον τοκετό, μετά τη θεραπεία γυναικολογικού καρκίνου και καρκίνου μαστού, τη χειρουργική γυναικολογική επέμβαση, την ακτινοθεραπεία.
Συμβάλλουν στην επιθυμητή χαλάρωση και επιμήκυνση των μυών του ΠΕ ώστε να μην υπάρχει πόνος κατά τη διείσδυση, ενώ η χρήση τους μπορεί επίσης να βοηθήσει στη μείωση της κολπικής υπερευαισθησίας στο άγγιγμα.
Πώς λειτουργούν
Οι διαστολείς λειτουργούν βελτιώνοντας σταδιακά την ελαστικότητα και την αγγείωση του γυναικείου κόλπου ώστε η διείσδυση τους να επιτυγχάνεται ολοένα και πιο ομαλά, λιγότερο επώδυνα και άνετα.
Οι διαστολείς, παρά το γεγονός ότι πωλούνται ελεύθερα και είναι διαθέσιμοι στο διαδίκτυο χωρίς συνταγή γιατρού ή ειδικού φυσικοθεραπευτή, θα πρέπει να χρησιμοποιούνται με την καθοδήγηση φυσικοθεραπευτή πυελικού εδάφους για την αντιμετώπιση της δυσπαρευνίας.
Επιλογή του σωστού διαστολέα
Οι διαστολείς διατίθενται σε πολλά μεγέθη, με μικρότερο ένα πολύ λεπτό έμβολο στο μέγεθος λεπτού δακτύλου.
Η επιλογή των σωστών διαστολέων ποικίλει για την κάθε γυναίκα και εξαρτάται από το μέγεθος του προβλήματος που αντιμετωπίζει κάθε γυναίκα και από την ανατομία του κόλπου της. Ο στόχος του φυσικοθεραπευτή είναι να προχωρήσει από το μικρότερο προς το μεγαλύτερο και παχύτερο διαστολέα σταδιακά και ομαλά, προκειμένου να μην υπάρξει πόνος και υποτροπή στην ψυχολογία και τη θεραπευτική διαδικασία.
Το υλικό από το οποίο είναι φτιαγμένοι οι διαστολείς επίσης ποικίλει και εξαρτάται από την επιλογή της γυναίκας έπειτα από συζήτηση με τον φυσικοθεραπευτή της για τα μειονεκτήματα και τα πλεονεκτήματα κάθε υλικού. Σε κάθε περίπτωση είναι προτιμότερο η επιλογή να γίνει μαζί με τον φυσικοθεραπευτή, ώστε να μειωθούν οι αστοχίες σε μεγέθη και υλικά. Προτιμότερο και φιλικότερο υλικό είναι οι διαστολείς σιλικόνης, η εξάσκηση με τους οποίους διευκολύνεται με τη χρήση λιπαντικού νερού.
Πώς χρησιμοποιούνται
Η διαδικασία κρατά από 1-10 λεπτά, η οποία προοδευτικά αυξάνεται σύμφωνα με το πρωτόκολλο θεραπείας (Oxford University protocol). Κάθε μέγεθος είναι πιθανό να χρειαστεί εκπαίδευση αρκετών εβδομάδων. Ο στόχος είναι η πρόοδος να γίνει αργά και σταθερά, ώστε η γυναίκα να νιώθει άνετη με κάθε μέγεθος πριν προχωρήσει στο επόμενο. Εάν αυτό δεν είναι εφικτό παρά την προσπάθεια εβδομάδων, τότε θα πρέπει να απευθυνθεί σε ειδική φυσικοθεραπεύτρια πυελικού εδάφους για να επανεκπαιδευτεί στην ορθή χρήση τους.
Επιπλέον των θεραπευτικών τους πλεονεκτημάτων, οι διαστολείς χρησιμοποιούνται σε άνετο και ήρεμο περιβάλλον, με ιδιωτικότητα.
Τι αποτρέπει τη χρήση τους;
Η τοποθέτηση ενός διαστολέα στην αρχή μπορεί να είναι κάπως άβολη ως διαδικασία. Μπορεί να συνοδεύεται και από ταμπού, από προκαταλήψεις που έχουν παγιωθεί και λειτουργούν αποτρεπτικά, τόσο στις γυναίκες που θα τους χρησιμοποιήσουν, όσο και στους συντρόφους τους, που ενδεχομένως να νιώθουν άβολα με αυτήν τη θεραπευτική επιλογή. Σε αυτήν την κατεύθυνση μπορεί να βοηθήσει και ο φυσικοθεραπευτής πυελικού εδάφους, που θα πρέπει να είναι διαθέσιμος να εξηγήσει τα οφέλη της διαδικασίας και της χρήσης τους.
Τα πλεονεκτήματα/οφέλη από την χρήση τους
Οι κολπικοί διαστολείς είναι ασφαλείς και θεραπευτικά αποτελεσματικοί. Οι περισσότερες γυναίκες που τους χρησιμοποιούν για την αντιμετώπιση της δυσπαρευνίας έχουν ανακουφιστεί και έχουν εξαλείψει τον πόνο, έπειτα από τακτική, συνεπή, ορθή χρήση. Οι διαστολείς, ως θεραπευτικά εργαλεία διατάσεων και χαλάρωσης του μυϊκού ιστού, με την πάροδο του χρόνου και τη συνεπή χρήση, βελτιώνουν την αγγείωση και την ελαστικότητα της κολπικής περιοχής τεντώνουν και διαστέλλουν απαλά τον κολπικό ιστό και θεραπεύουν πλήρως τον πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή.
Πιθανές ήπιες παρενέργειες
Θυμόμαστε ότι η ιδέα είναι η χρήση τους να μην προκαλεί πόνο. Εάν προχωρήσουμε πολύ γρήγορα και προκαλέσουμε πολύ πόνο, τότε είναι πιθανό να προκαλέσουμε μυϊκό σπασμό των μυών του ΠΕ στον κόλπο με αποτέλεσμα να προκληθεί περισσότερος πόνος. Επίσης, μπορεί να αισθανθούμε λίγη δυσφορία όταν πραγματοποιήσουμε τις ασκήσεις για πρώτη φορά. Στην περίπτωση κολπικής ξηρότητας και ευθραυστότητας των ιστών της περιοχής είναι πιθανή η ελάχιστη αιμορραγία, που δε θα υπερβαίνει ίσως μία ροζ κηλίδα.
Ωστόσο και στις δύο περιπτώσεις, θα πρέπει να είμαστε σε επικοινωνία με τον φυσικοθεραπευτή πυελικού εδάφους που μας έχει συστήσει τον διαστολέα/τους διαστολείς και μας έχει καθοδηγήσει για την ορθή χρήση τους.
Πόσος καιρός χρειάζεται για να φανούν τα πρώτα αποτελέσματα από τη χρήση τους;
Ο χρόνος θεραπείας με διαστολείς εξαρτάται από τα συμπτώματα της κάθε γυναίκας που τους χρησιμοποιεί και η αρχική κατάσταση των προβλημάτων της. Χρειάζεται συνεχής παρακολούθηση με τον επιβλέποντα, θεράποντα φυσικοθεραπευτή και μοίρασμα της εμπειρίας καθώς εξελίσσεται η θεραπευτική πορεία.
Συμβουλή
Το μυαλό και το σώμα μας είναι συνδεδεμένα, κι έτσι για να χαλαρώσουν οι μύες μας, θα πρέπει να νιώθουμε χαλαρές και να μη βιαζόμαστε. Το πώς νιώθουμε για τη χρήση των διαστολέων μπορεί να επηρεάσει την εμπειρία μας. Προσπαθούμε να το προσεγγίσουμε με θετική και αισιόδοξη στάση (ακόμα κι αν αυτό δεν έρχεται αυθόρμητα). Δεν είναι ιδανικό να προγραμματίζουμε να κάνουμε τις ασκήσεις το βράδυ, καθώς είναι εύκολο να το αναβάλουμε όταν είμαστε κουρασμένες στο τέλος της ημέρας.
Μερικές ακόμη αποσαφηνίσεις/διευκρινίσεις
Στην Ελλάδα δυστυχώς οι κολπικοί διαστολείς δεν είναι διαθέσιμοι στα φαρμακεία αφού συγχέονται κυρίως με εργαλεία σεξουαλικής αυτό-ικανοποίησης. Είναι σημαντική η κατάρριψη του ταμπού γύρω από αυτά τα πολύτιμα εργαλεία θεραπευτικής διάτασης και χαλάρωσης για την προώθηση της θεραπευτικής αντιμετώπισης της σεξουαλικής δυσλειτουργίας που αφορά γυναίκες κάθε ηλικίας.
Τύποι Διαστολέων
Με δόνηση ή χωρίς: Οι διαστολείς μπορεί να έχουν δόνηση που βοηθά στην περεταίρω αγγείωση της περιοχής, γνωστοί και ως δονητές. Δεν είναι όλοι οι διαστολείς δονητές. Υπάρχουν διαστολείς χωρίς δόνηση. Για την επιλογή χρήσης διαστολέων με δόνηση, προτείνεται να δοθεί κατεύθυνση και οδηγίες από την φυσικοθεραπεύτρια πυελικού εδάφους.
Υλικό Και Μέγεθος
Προτείνονται σε σετ σιλικόνης των 5 ή 8 μεγεθών ή μεμονωμένα μετά από συμβουλευτική συνεδρία.
Το φυσικοθεραπευτήριο Φ/Θ ΠΡΑΞΙΣ έφερε τη φυσικοθεραπεία πυελικού εδάφους στην Ελλάδα το 2003 με το πρόγραμμα Μ.Α.Μ.Α. (για γυναίκες) και το 2015 με το πρόγραμμα Pelvic Floor Act για γυναίκες και άνδρες, προκειμένου να αντιμετωπίσει φυσικοθεραπευτικά όλα τα συμπτώματα που σχετίζονται με τις δυσλειτουργίες του.
